Maand: oktober 2017

Molen Het Noorden, vanaf 1970 in beheer bij vereniging De Hollandsche Molen, is overgedragen aan Natuurmonumenten als nieuwe eigenaar. De uit 1878 daterende molen in de gelijknamige polder Het Noorden is een markant gebouw aan de Texelse oostkust maar is nodig aan een restauratie toe. De molen is momenteel niet in bedrijf omdat er eerst groot onderhoud van ruim 3 ton moet plaatsvinden. Eens in de 20 á 30 jaar is dit nodig. Een hoge kostenpost, onder meer omdat de wieken en een groot deel van het riet op molenlijf en kap moeten worden vervangen. De oude en nieuwe eigenaar bereiden deze restauratie nu voor. Zo is bij de provincie een subsidie van ruim € 150.000 aangevraagd en wordt een beroep op diverse fondsen gedaan. Of de subsidie wordt toegekend, wordt half december bekend. Vanwege de grote historische waarde heeft de molen de status van Rijksmonument.

Favoriete fotolocatie
Natuurmonumenten is erg blij met de kans om zich in te zetten voor het behoud van dit unieke stukje cultuurhistorie voor Texel. Niet alleen natuur, maar ook cultuur is een haar speerpunten. De Hollandsche Molen is vooral een belangenbehartiger van alle molens in Nederland. De vereniging draagt nu Het Noorden over omdat Natuurmonumenten een erkende professionele organisatie is. De molen is een van de meest gefotografeerde plekken op Texel en ligt bovendien bij het natuurgebied de Bol, één van de gebieden langs de Vogelboulevard. De verwerving van de molen is het sluitstuk van het in eigendom krijgen van een groot deel van dit gebied. Ook het bemalingsgebouw naast de molen neemt Natuurmonumenten over.

Enthousiaste molenaars
Naast het groot onderhoud, is er ook jaarlijks onderhoud nodig. De enthousiaste vrijwillige molenaars die al actief waren onder De Hollandsche Molen, willen dit ook blijven doen in de toekomst. De kosten voor jaarlijks onderhoud zijn ingeschat op €15.000. Samen met de molenaars gaat  Natuurmonumenten kijken hoe Texel kan worden betrokken bij het behoud van de molen. Van diverse kanten zijn er al initiatieven om de molen draaiende te houden.

De vrijwillige molenaars van Het Noorden
(Foto: Eckard Boot)

Goed nieuws voor monumenten, waaronder molens. Het nieuwe kabinet trekt eenmalig voor monumenten, kunstwerken en archieven de komende vier jaar 325 miljoen euro extra uit. Daarmee kan onder andere geïnvesteerd worden in onderhoud en herbestemming. Particuliere eigenaren kunnen op rijkssteun blijven rekenen, of dat in de vorm van fiscale aftrek of subsidie gaat, moet nog blijken. Aldus de tekst van het regeerakkoord. In 2018 is 150 miljoen extra beschikbaar, in 2019 100 miljoen en de jaren daarna wordt dat gehalveerd.

Hoe het extra budget precies verdeeld wordt en hoeveel er dan naar de monumenten gaat, is nog niet bekend. Niettemin is de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM, waar De Hollandsche Molen deel van uitmaakt) zeer verheugd over het extra geld. De FIM heeft actief gelobbyd vanaf de verkiezingen tot en met de totstandkoming van het regeerakkoord voor extra middelen voor ons erfgoed.

Betekenis voor molenbehoud?
Wat kan dit extra geld nu betekenen voor molens? Twee jaar geleden heeft De Hollandsche Molen reeds geïnventariseerd wat er nodig is de komende tien jaar molens in goede staat te houden. Om dat te realiseren pleit de vereniging in de eerste plaats voor een verhoging van het SIM-budget (Subsidieregeling Instandhouding Monumenten) voor molens. Eigenaren zijn echt gebaat met een subsidiepercentage van minimaal 60% in plaats van de huidige 50%. De meeste eigenaren hebben te maken met een hoger eigenaarsaandeel vanwege de overgang van Brim (Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten)  naar SIM en dat stelt ze voor grote problemen.
Daarnaast is recentelijk uit een inventarisatie gebleken dat er nog steeds een restauratiebehoefte is bij molens: 13%, terwijl voor het rijk 10% de norm is. En de vereniging blijft aandacht vragen voor het groot onderhoud, om te voorkomen dat in de toekomst weer dure restauraties noodzakelijk zijn.

Molenfonds en groot onderhoud
Met het Molenfonds wordt groot onderhoud bij voorrang ondersteund en het zou goed zijn als de rijksoverheid dit voorbeeld volgt. Voor restauraties en groot onderhoud is jaarlijks 5 miljoen euro extra nodig.
Ten slotte vraagt De Hollandsche Molen aandacht voor de financiering van nevenbestemming bij molens, bv. molenwinkels, vraagt duurzaamheid bij bewoonde molens specifieke aandacht en is verdere ondersteuning van vrijwilligerswerk noodzakelijk.

(Foto Hans de Kroon)

Met 10.794 stemmen wint Texelse molen 50.000 euro.

Texelse molen de Traanroeier in Oudeschild wint de BankGiro Loterij Molenprijs 2017. Dat maakte vereniging De Hollandsche Molen bekend tijdens het Nationale Molenfeest. De molen wint dankzij 10.794 stemmen de hoofprijs van 50.000 euro. Met dat bedrag kan de molen weer waterdicht wordt gemaakt met een nieuw rieten dak. Voor de 7e BankGiro Loterij Molenprijs waren vier molenprojecten genomineerd die gezamenlijk 30.637 stemmen ontvingen, een recordaantal in het bestaan van de Molenprijs.

De tijd, stormen, zeewind en vogels hebben hun tol geëist van het rieten dak van molen De Traanroeier. Lekkage dreigt, funest voor het houtwerk en het graan. Met het geld van de BankGiro Loterij Molenprijs kan de hele romp opnieuw gedekt worden. En zo blijft deze molen behouden en te bezoeken door het publiek.

‘Ik sta nog steeds te shaken’, aldus Daphna Lavy, een van de vrijwilligers bij molen De Traanroeier. ‘De spanning en druk om goed te werven was vanaf de eerste dag zo hoog, dat ik nog even moet bijkomen’. Corinna Hordijk (museummanager Kaap Skil) vult Daphna aan: ‘Dat we de molen waterdicht kunnen maken, de molen kan blijven draaien en de molenaars aan het werk kunnen blijven, dat is natuurlijk een fantastisch resultaat’.

De andere genomineerden die niet de hoofdprijs wonnen, kregen één euro per ontvangen stem. Hierdoor ontvingen molen De Hoop in Hellendoorn 9.069 euro, de Volmolen in Loobeek/Venray 5.472 euro en molen De Kroon in Arnhem 5.302 euro.

Het Nationale Molenfeest

De BankGiro Loterij Molenprijs werd uitgereikt tijdens het 3e Nationale Molenfeest. Tijdens dit jaarlijkse evenement wordt naast de bekendmaking van de winnaar van de Molenprijs, ook de gelden bekend gemaakt die het Molenfonds uitkeert. Dit jaar ontvangen in totaal 19 molenprojecten 239.857 euro uit het Molenfonds via reguliere budgetten, crowdfunding en de BankGiro Loterij Molenprijs.

Over het Molenfonds en de BankGiro Loterij Molenprijs
Met het Molenfonds legt vereniging De Hollandsche Molen een structurele financieringsbasis voor restauraties en onderhoud van de Nederlandse molens. Het fonds wordt mede mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij, die zich ook heeft verbonden aan de BankGiro Loterij Molenprijs, één van de publieksacties binnen het Molenfonds. Met de BankGiro Loterij Molenprijs laten beide organisaties zien dat molens een onmisbaar en belangrijk onderdeel zijn van het Nederlands cultureel erfgoed. De prijs stelt molens in staat een langgekoesterde wens in vervulling te laten gaan.