Molenaarsambacht op UNESCO-lijst immaterieel erfgoed

Het molenaarsambacht is ingeschreven op de Representatieve Lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid bij UNESCO. Dat is vandaag bekend gemaakt tijdens de vergadering van het Comité van het UNESCO-verdrag in Zuid-Korea. Nederlandse molenaars zijn naar Zuid-Korea afgereisd om het goede nieuws in ontvangst te nemen. Na de bekendmaking van het nieuws werden verspreid over het hele land molens in de vreugdestand gezet. Bij Krijtmolen d’Admiraal in Amsterdam werd op 7 december een speciale persconferentie gehouden. Daarbij waren ook veel molenaars aanwezig, die nadat de molen in de vreugd was gezet,  het nieuws juichend verwelkomden.

(Foto: Wim Giebels)
Nico Papineau Salm, voorzitter van De Hollandsche Molen is zeer verheugd over dit nieuws: Deze internationale erkenning betekent een grote impuls voor het molenbehoud, nu en in de toekomst. Het zijn immers de molenaars die de molens letterlijk tot leven brengen en ze zo bestaansrecht geven in de huidige samenleving.”

Minister Ingrid van Engelshoven (cultuur): “Ik ben ontzettend trots dat voor het eerst Nederlands immaterieel erfgoed is opgenomen op deze lijst. Immaterieel erfgoed kan alleen blijven bestaan, als het zich mee ontwikkelt met de tijd. Door het inschrijven van het molenaarsambacht op de lijst van UNESCO, laten molenaars zien dat zij goede plannen hebben voor de toekomst.”

Voorbeeldig
Door de inspanningen van Het Gilde van Vrijwillige Molenaars, Vereniging De Hollandsche Molen, Het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde en het Gild Fryske Mounders is het gelukt om het molenaarschap op te nemen op de Representatieve Lijst van immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid bij UNESCO. In Zuid-Korea heeft het Nederlandse nominatiedossier het stempel ‘voorbeeldig’ gekregen. “Plaatsing op de Representatieve lijst betekent belangrijke internationale erkenning van de maatschappelijke, culturele en economische waarde van het molenaarschap”, aldus Van Engelshoven.

De molendelegatie in Seoel richt zich tot de aanwezigen in d’Admiraal
om de blijde boodschap te verkondigen. (Foto: Wim Giebels)

Behoud voor de toekomst
Sinds de negentiende eeuw zijn veel molens tot stilstand gekomen. Met het stilzetten van de molens ging ook de kennis van het werken met molens verloren. Het ambacht van de molenaar dreigde uit te sterven. Tegenwoordig laten vijftig beroepsmolenaars en honderden vrijwillige molenaars de wind- en watermolens in Nederland weer draaien. Er is een opleiding voor vrijwillig molenaar opgezet. Ook zetten de vrijwilligers zich in om kennis over het ambacht van molenaar te delen met het grote publiek, zoals door de organisatie van de Nationale Molendag.

Unesco
In 2012 heeft Nederland het UNESCO Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geratificeerd. Immaterieel erfgoed bestaat uit tradities, rituelen, gebruiken en ambachten die mensen niet verloren willen laten gaan en die ze willen doorgeven aan volgende generaties. Immaterieel erfgoed is dynamisch erfgoed en het beschermen ervan vraagt een andere aanpak dan het beschermen van monumenten en museumobjecten. Immaterieel erfgoed wordt gedragen door mensen en gaat mee met zijn tijd. Beschermen betekent dan ook levend houden en kennis en vaardigheden doorgeven.

Nationale Inventaris Immaterieel Erfgoed
Om voorgedragen te worden bij het UNESCO-verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed, moet het immaterieel erfgoed eerst op de Inventaris Immaterieel  Cultureel Erfgoed in Nederland zijn geplaatst. De coördinatie van deze inventaris is in handen van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN), zie immaterieelerfgoed.nl.

Voor de film die in het kader van de aanvraag voor de UNESCO over het molenaarsambacht is gemaakt, klik hier

Diverse media hebben over dit voor de molenwereld belangrijke nieuws bericht:
Nu.nl
NOS
Noordhollands Dagblad
Het Parool