Draagvlak bij omwonenden
Wie de molen en zijn biotoop wil behouden, heeft de meeste kans op succes wanneer veel mensen de cultuurhistorische en monumentale waarde ervan erkennen, met andere woorden: als het draagvlak bij omwonenden groot is. Als molenaar kunt u actief proberen het draagvlak te vergroten door contact te onderhouden met de omgeving. En dat vraagt meer dan enkel de molen een middag in de maand openstellen voor publiek.
Draagvlak is niet vanzelfsprekend. Een molen stelt eisen aan zijn omgeving die makkelijk met andere belangen conflicteren. Bovendien zijn de vereisten voor een goede molenbiotoop voor omstanders zelden vanzelfsprekend of makkelijk herkenbaar. Er inzicht in het functioneren van een molen voor nodig. Ook kennis van de geschiedenis van het landschap rondom de molen is hierbij van belang. Draagvlak verwerven is de beste manier om conflicten vóór te zijn.
Draagvlak bij omwonenden vergroten kan op verschillende manieren. U kunt denken aan:
- Informatie verschaffen aan omwonenden, gemeente, belangengroepen, enzovoort.
- De molen zichtbaar maken door een actieve rol te spelen in lokale festiviteiten zoals een braderie.
- Omwonenden, middenstand en de lokale overheid actief betrekken bij activiteiten in en rond de molen en ze daarin een rol geven.
Bestuurlijk draagvlak
U verwerft bestuurlijk draagvlak door:
- een positieve en actieve opstelling,
- mee te denken en bij te sturen waar dat mogelijk is,
- een redelijke opstelling.
Een goed hulpmiddel om bestuurlijk draagvlak te creëren, is het opstellen van een plan voor de verbetering van de molenbiotoop.
Het is belangrijk hierbij te beseffen dat er ook andere belangen in het spel zijn. Daarom kunt u het beste ideeën uitwerken in een plan dat op bestaand overheidsbeleid aansluit, maar dat tegelijkertijd ook nieuwe elementen bevat en inspeelt op actuele ontwikkelingen. In een dergelijk plan moet ook ruimte zijn voor overleg en onderhandeling. Presenteer het plan dus niet als een gegeven!
Door overleg en samenwerking met de omwonenden, geïnteresseerden en belanghebbenden moet het plan verder vorm en draagvlak krijgen. Bereidheid om de plannen op punten aan te passen zorgt ervoor dat men gezamenlijk sterker verder gaat.
Op de hoogte zijn van ontwikkelingen
Als molenaar moet u de molenbiotoop nauwlettend bewaken. Dat houdt in dat u alert dient te zijn op bouwplannen en andere gebeurtenissen in de omgeving van de molen.
Het is van groot belang om in contact te zijn andere betrokkenen: eigenaren, biotoopwachters, stichtingbestuurders, enzovoort. Zij hebben allemaal hun eigen netwerk en kunnen elkaar tijdig informeren over ontwikkelingen rond de molen. Een goede taakverdeling en onderlinge afspraken zijn daarbij essentieel.
Wat kunt u doen?
- Vraag binnen de gestelde termijnen inzage in plannen tot veranderingen binnen de omgeving van de molen.
- Vraag ook inzage in de geldende bestemmingsplannen en in de motieven voor afwijking en/of vrijstelling.
- Doorvragen bij ambtenaren, adviseurs en bestuurders is daarbij vaak nodig.
- De plaatselijke pers is een belangrijk hulpmiddel om ontwikkelingen rond de molen te signaleren.
- Contacten met lokale bestuurders of gemeenteambtenaren leveren echter vaak al informatie op over plannen in de voorbereidende fase. Wanneer in die fase kan worden meegedacht in een werkgroep of klankbordgroep, zijn de mogelijkheden om de uitkomst te beïnvloeden groter dan in een formele besluitvormingsprocedure.
Dreigen de windvang en het zicht op een molen te verslechteren, neem dan onmiddellijk contact op met het afdelingsbestuur van het Gilde van Vrijwillige Molenaars. Dit bestuur zoekt zo nodig samenwerking met andere molenorganisaties en instellingen op het gebied van landschap, stadsbeeld, enzovoort.
Invloed uitoefenen op planmatige ontwikkelingen
U kan als molenaar op verschillende manieren invloed uitoefenen op planmatige ontwikkelingen.
- Deelnemen aan inspraakprocedures
- Deelnemen aan voorbereidingsgroepen
- Adviseren als deskundige
Deelname aan inspraakprocedures
Bij inspraakprocedures gaat het om een voorgenomen besluit, te nemen door het College van Burgemeester en Wethouders bij de gemeente, of door de Gedeputeerde Staten bij de provincie.
Men is verplicht om een voornemen tot besluit te publiceren. Meestal gebeurt dit in de regionale of lokale krant. Bij voorgenomen besluiten die de belangen van burgers, bedrijven of organisaties raken, kan een inspraakavond worden belegd. Daar kunnen de aanwezigen hun mening kenbaar maken. Dit kan ook door een schriftelijke reactie te geven.
De meningen en reacties worden gebundeld en aan de gemeenteraad dan wel Provinciale Staten voorgelegd. Zo kunnen zij de informatie in hun oordeel over het voorgenomen besluit betrekken. Een en ander wordt besproken in een commissievergadering. Tijdens zo’n commissievergadering kan men meestal, mits van tevoren aangemeld bij de griffie, kort inspreken op het plan of voorgenomen besluit.
De definitieve besluitvorming vindt plaats in de formele raadsvergadering of Provinciale Statenvergadering.
Inspraakactiviteiten:
- Inspraakavonden of commissievergaderingen bezoeken
- Uw mening schriftelijk kenbaar maken
- Deelnemen aan formele bezwaar- en beroepsprocedures
Voor het deelnemen aan formele inspraak- en bezwarenprocedures is enige kennis van de spelregels en de procedures vereist. De provinciale steunpunten kunnen u daarbij helpen.
Wanneer u middels een zienswijze uw mening kenbaar maakt, let dan goed op de termijn. Wanneer de zienswijze ook maar één dag te laat binnen is, doet deze formeel niet meer mee.
Verder is het belangrijk om op tijd in te stappen in de procedure. Wanneer u eerder geen zienswijze heeft ingediend, kunt u later in de procedure ook geen bezwaar aantekenen tegen een beslissing van de gemeente of provincie.
Inspraakprocedures geven vele mogelijkheden om tegen voorstellen in verzet te komen. Verzet is echter het laatste stadium: het is beter om te voorkomen dat het zover komt.
Deelname aan voorbereidingsgroepen
Bij de voorbereiding van plannen, bijvoorbeeld voor de bouw van een nieuwe woonwijk, wordt door de gemeente vaak een klankbord- of begeleidingsgroep geïnstalleerd. Deelname in een dergelijke groep kan meestal alleen op uitnodiging.
U maakt meer kans om hiervoor te worden gevraagd, als u regelmatig op deskundige wijze meedoet aan inspraakprocedures, of door te beschikken over groot draagvlak binnen de gemeente. Ook een persoonlijk netwerk kan hierbij helpen.
Het traject van planvoorbereiding is lang. Het is van belang daar vooraf rekening mee te houden, want deelname is het meest effectief wanneer steeds dezelfde persoon of personen participeren. Houd gedurende het gehele traject ook goed contact met de eigen organisatie.
Adviseren als deskundige
Overheidsinstanties gevraagd of ongevraagd van advies dienen is een goede manier om in een vroegtijdig stadium bij planontwikkeling betrokken te worden. Om een beleidsmaker, projectontwikkelaar, of moleneigenaar effectief over de molenbiotoop te kunnen adviseren, is het van belang vooraf een aantal aspecten voor uzelf op een rijtje te zetten. Gedegen kennis van de situatie maakt dat u overtuigend zal overkomen.
De volgende aspecten verdienen zeker uw aandacht:
- Zorg dat u op de hoogte bent van de spelregels die gelden in het procedurele traject rondom de planvorming van bijvoorbeeld een woonwijk of een park.
- Zorg dat u kennis heeft van het nu geldende bestemmingsplan. Dit vertelt u waar gebouwd is en mogelijk nog gebouwd kan worden. Van de plankaart zijn de maximaal toegestane goot- en nokhoogten af te lezen.
- Zorg dat u ook in het veld een duidelijk beeld heeft van de molenomgeving
- Wat is de huidige hoogte van bebouwing en beplanting?
- Waar staan de obstakels die nu al windhinder veroorzaken?
- Welke groeiende beplanting of geplande nieuwbouw zal in de toekomst mogelijk voor hinder zorgen?
- Als molenaar bent u deskundig. Vanuit de praktijk weet u wat de invloed van de aanwezige objecten op de windvang van de molen is. Bovendien weet u vaak veel over de geschiedenis van de molen en de omgeving. Ook weet u hoe de relatie met de gemeente is, en of er gevoeligheden zijn en of er in verleden conflicten zijn geweest die mogelijk nog een rol spelen.
- Maak de problematiek inzichtelijk.
- Bereken de maximaal toelaatbare obstakelhoogte op verschillende afstanden van de molen. Dit kunt u kunt u doen met behulp van de biotoopformule en enkele gegevens van de molen (te vinden in het molenbestand).
- Teken op een plattegrond cirkels rondom de molen.
- Ook een op schaal getekende dwarsdoorsnede van de molen en de te hoge objecten kan verhelderend werken.
- Wanneer u in groen weergeeft wat wel aan de biotoopnorm voldoet en in rood wat hierboven uitsteekt, krijgt men in één oogopslag een goede indruk van de situatie.
- Zet uw belangen stellig uiteen. Uiteraard dient u in een overleg het belang van een goede windvang voorop te stellen. Daarbij mag u de belangen best stellig uiteenzetten. U geeft een deskundigenadvies. U hoeft geen belangenafweging te maken: dat doet de gemeenteraad wel.