Wat is een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E)?
Een RI&E is een systematische methode om knelpunten op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn in kaart te brengen. De uitvoering van een RI&E en het opstellen van een plan van aanpak zijn in de praktijk onmisbaar om het veiligheidsbeleid op een molen gestalte te geven. Met een correct opgestelde risico-inventarisatie en -evaluatie en een plan van aanpak voldoet een eigenaar in beginsel ook aan de wettelijke zorgplicht voor veiligheid, gezondheid en welzijn in het werk.
Is een RI&E verplicht?
De eigenaar van de molen is direct verantwoordelijk voor de veiligheid van de gebruikers en bezoekers op de molen. Vanuit de wettelijke zorgplicht geredeneerd kan een RI&E, en het hieruit volgende plan van aanpak, beschouwd worden als een verplichting, omdat in en om molens het gevaar bestaat gegrepen of geraakt te worden door bewegende delen die zoveel energie herbergen, dat ze onmiddellijk de dood tot gevolg kunnen hebben. Vanwege de mogelijke ernst en verstrekkende gevolgen die kunnen optreden bij ongevallen, dient de eigenaar zich bewust te zijn van de risico’s die gelopen worden in de molen. Om hiervan een goed beeld te krijgen, is een RI&E onmisbaar.
Professionele moleneigenaren met mensen in dienst, zoals gemeenten en waterschappen, moeten wettelijk gezien meer werk maken van de RI&E en het plan van aanpak. Ook moeten laatstgenoemden in dat geval getoetst worden door een gecertificeerde kerndeskundige.
Wat staat er in de RI&E voor molens?
De RI&E bevat een vragenlijst met toelichting en achtergrondinformatie aan de hand waarvan de talrijke risico’s die er op een molen gelden systematisch in kaart gebracht worden. Uit de ingevulde vragenlijst kunnen moleneigenaar en molenaar (of een andere vrijwilliger) het plan van aanpak destilleren. De RI&E is vooral bedoeld voor molens en molenorganisaties waarin vrijwilligers werkzaam zijn. Daarnaast kan de RI&E gebruikt worden door bedrijven en lokale overheden om risico’s in een molen te inventariseren. Heeft uw organisatie 25 of meer medewerkers in dienst? Overleg dan voor de uitvoering van de RI&E met een erkende veiligheidsdeskundige of de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dit geldt ook wanneer er bijzondere activiteiten, zoals groot onderhoud en/of verbouw, worden uitgevoerd. In dergelijke gevallen is deze RI&E te beperkt.
Hoe krijg ik de RI&E map in bezit?
De veiligheidsmap kunt u gratis verkrijgen. Stuur dan een mail aan [email protected]
De RI&E is uitsluitend digitaal beschikbaar
De RI&E is vanaf heden uitsluitend digitaal beschikbaar. U kunt deze op de computer of tablet invullen en vervolgens uitprinten. Het is van groot belang dat de map fysiek aanwezig is op de molen. Maar nog veel belangrijker is dat molenaar(s) en eigenaren actief met de map aan de slag moeten gaan. Uit de risico inventarisatie op de molen volgt namelijk een plan van aanpak. Ook hiermee moet u aan de slag teneinde een veilige omgeving op uw molen te creëren. Het is primair geen invulzaak, maar de voorbereiding op het echte uitvoerende werk!
Wat is de rol van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) (voorheen de Arbeidsinspectie)?
De Inspectie SZW werkt aan eerlijk, gezond en veilig werk en bestaanszekerheid voor iedereen. Zo ziet de Inspectie toe op onder meer de naleving van de Arbo-wet en de hieruit voortvloeiende verplichtingen.
Hoewel de Arbo-wet niet volledig van toepassing is op vrijwilligers, zijn toch een behoorlijk aantal voorschriften van kracht op vrijwilligersorganisaties (zie hiervoor artikel 9.5a van de Arbowet[1]). Denk hierbij onder meer aan het werken met gevaarlijke stoffen, bestrijdingsmiddelen, het werken op hoogte en het afschermen van gevaarlijke draaiende delen.
De Inspectie kan direct boetes opleggen, de molen stilleggen en andere maatregelen nemen. In het Burgerlijk Wetboek (artikel 7:658) is beschreven dat de werkgever aansprakelijk is als hij/zij toerekenbaar tekortschiet in de zorgverplichting. Dit laatste is belangrijk omdat benadeelden in toenemende mate de geleden schade verhalen op de aansprakelijke partij. Zie hier voor meer informatie over de instantie.
Bij ongevallen met zwaar letsel of dodelijke afloop dient u de Arbeidsinspectie binnen 24 uur te informeren (of bel met 0800-5151 bij een dodelijk ongeval. De inspecteur van de Arbeidsinspectie bepaalt dan of en wanneer nader onderzoek nodig is. Calamiteiten met alleen materiele schade hoeven niet gemeld te worden aan de Arbeidsinspectie.
Wat te doen bij een ongeval op of rond de molen?
Een ongeval op een molen is altijd een zeer ernstige zaak, waarbij er uiteraard in eerste instantie geluisterd dient te worden naar de instructies van de betrokken hulpdiensten zoals de politie, de brandweer, de verzekeraar of het ambulancepersoneel. Mocht er vervolgens behoefte zijn aan advies of een nader onderzoek, dan kan het Ondersteuningsteam Calamiteiten u als moleneigenaar, molenaar of vrijwilliger hierbij helpen.
Vragen over een ongeval kunt u aan ons secretariaat stellen onder nummer 020-6238703. De telefoniste brengt u dan in contact met een van de leden van het Ondersteuningsteam Calamiteiten. Uiteraard kunt u op onze volledige discretie rekenen.